Информатика кафедрасының 6В01506 «Информатика», 6В06102 «Ақпараттық жүйелер», 6В06103 «Есептеуіш техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету» білім беру бағдарламасының 3 курс студенттеріне «Гепатит А» вирусы туралы дәріс оқылды
Гепатит А бұл не? Гепатит термині, бауырда қабыну өзгерістерін тудыратын синдромдар мен ауруларға жатады, оның ішінде вирустар мен ішімдік ішуден туындаған аурулар. Гепатитті тудыратын вирустарға А, В, С, Е вирусты гепатиттер және Дельта факторы жатады. Жоғарыда аталған вирустардың әрқайсысы бір-бірінен ерекшеленетін ерекше белгілерге алып келеді. В және С гепатиттері туралы қосымша ақпарат алу үшін арнайы сайттардан қараңыз: гепатит В және гепатит С. Гепатит А гепатиттің ең қауіпті түрі болып табылады. В және С гепатитінен айырмашылығы А гепатиті созылмалы аурудың дамуына әкелмейді. Вирусты гепатит А ластанған су мен азық-түлік арқылы беріледі. Сондай-ақ, Гепатит А-мен ауыратын адаммен байланысу арқылы жұқтыруға болады. Ауырған адамдардан вирус сыртқы ортаға нәжіспен бөлінеді, инкубациялық кезеңі 15-45 күнге дейін созылады. Нәжістен басқа, қан мен және организмнің басқа да сұйықтықтарынан жұқтыруы мүмкін. А гепатитінің вирусы аурудың тоқтатылғаннан кейін денеде қалмайды. Сондай-ақ, гепатит А вирусының тасымалдаушысы жоқ, яғни, адам, өзі инфекцияны таратады, бірақ өзі ауырмайды. Осындай жағдай (тасымалдаушы) гепатит В-де пайда болуы мүмкін. А гепатитіне қауіпті факторлар: А гепатитімен ауыратын адаммен бірге өмір сүру. Гепатит А-ның белгілері: сарғыштану, әлсіреу, дене температурасының сәл көтерілуі, барлық дененің қышынуы, тәбеттің болмауы, несептің күңгірттенуі (оның түсі күңгірт-сары немесе қоңыр түсті болады), нәжістің түссізденуі (нәжіс ақшыл-сұр түсті болады). А гепатитінің диагнозын әдетте тексеру кезінде дәрігер, сонымен қатар зертханалық зерттеулер негізінде жасайды. Диагностика үшін, А гепатитіне антиденелердің болуы], сондай-ақ бауыр ферменттерінің деңгейін анықтайды. А гепатитіне арналған арнайы емдеу жоқ. Науқастардың 85%-нан астамы 3 ай ішінде сауығып кетеді. Басқа науқастарда ауру ұзағырақ созылады, бірақ, әдетте, 6 айдан аспайды. Демалу және төсектік режим ұсынылады. Бауырға улы болуы мүмкін алкоголь өнімдері мен кейбір дәрі-дәрмектерден бас тарту керек. Сондай-ақ майлы тағамдардан аулақ болу керек. Пайдалы ас ретінде – асқабақ тұтыну керек. Гепатит А вирусын жұқтырудан алдын-алу үшін ұқыпты қолды жуу, сондай-ақ таза суды қолдану және А гепатитімен ауыратын адамдармен байланыста болудан аулақ болу керек. Санитарлық-гигиеналық нормаларға сәйкес келуді және таза сумен қамтамасыз етуді қажет ететін орындарға ерекше назар аудару керек. А гепатитімен ауыратын адамдармен байланысқа түскен адамдарға иммуноглобулиндерді енгізу ұсынылады.
А гепатитіне қарсы тиімді профилактика, ол вакцинация жүргізу. Вакцина бірінші дозаны енгізуден кейін 4 апта бойы қорғай бастайды. Ұзақ уақыт бойы қорғау үшін, бірінші дозаны алғаннан кейін 6 және 12 айдан кейін қосымша вакциналар алынады. А гепатитіне қарсы вакцинациялауға ұсынылған адамдар: А гепатитімен жұқтыру қаупі жоғары елдерге баруға ниет білдірген адамдар. Вакцинация 4 апта бұрын, сондай-ақ алғашқы дозадан 6 және 12 ай өткен соң жүргізілуі керек. Бұдан басқа, иммуноглобулинді инъекция алу ұсынылады. В немесе С созылмалы гепатиті бар адамдар инъекциялық есірткі тұтынушылар.
Дәріс соңында студенттеріге сақ болып жүру, қоғамдық орындарға барған кезде сақтық шараларын алдын алып жүру ескертілді.
